Με μια ψηφοφορία λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Τετάρτης η Knesset ψήφισε τη διάλυσή της και τη διεξαγωγή νέων εθνικών εκλογών στις 17 Σεπτεμβρίου. Η απόφαση ακολούθησε την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης υπό το Likud, παρά την παράταση χρόνου που δόθηκε από τον Ισραηλινό Πρόεδρο, κατόπιν σχετικού αιτήματος.
Ήδη δημοσιογράφοι κι αναλυτές κάνουν λόγο για την αδυναμία του Benjamin Netanyahu να σχηματίσει κυβέρνηση, εξαιτίας του διχασμού μεταξύ των συμμάχων του -δεξιών και θρησκευτικών κόμματων- με αφορμή το νομοσχέδιο για την υποχρεωτική στράτευση των ορθόδοξων Εβραίων.
Πρόκειται όμως πράγματι περί αδυναμίας ή απροθυμίας;
Netanyahu who?
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.
Ο Netanyahu έχει εκλεγεί πέντε φορές Πρωθυπουργός κι έχει σχηματίσει αισίως τέσσερις κυβερνήσεις συνεργασίας. Το 1996 ήταν ο νεώτερος Πρωθυπουργός στην Ιστορία της χώρας, τον Ιούλιο του 2019 θα είναι κι ο μακροβιότερος, ξεπερνώντας ακόμη και τον ιδρυτή της χώρας, David Ben-Gurion.
Είναι ο ίδιος άνθρωπος που συγκρούστηκε με τρεις Αμερικανούς Προέδρους (Bill Klinton, George W Bush & Barack Obama) για την επίλυση της αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης, δυναμιτίζοντας τις ειρηνευτικές προσπάθειές τους, χωρίς να απολέσει την αμερικανική υποστήριξη και προστασία.
Είναι ο ίδιος άνθρωπος που από το 2016 βρίσκεται υπό καθεστώς έρευνας για διαφθορά χωρίς να του έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, και που κέρδισε δύο εκλογικές αναμετρήσεις (2015 & 2019) για τις οποίες δημοσκόποι, δημοσιογράφοι κι αναλυτές ήταν σίγουροι πως θα τερμάτιζαν άδοξα την πολιτική του καριέρα.
Είναι ένας βετεράνος πολιτικός, του οποίου οι ικανότητες στη στρατηγική επικοινωνία, την πολιτική ακροβασία, στα εκλογικά ταχυδακτυλουργικά και στα νομικά μαγικά κόλπα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποτιμώνται.
Προσωπικά με προβληματίζει το σενάριο περί αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, ειδικά από έναν πολιτικό με πείρα σε τέτοιου είδους διεργασίες. Θεωρώ ότι ως ένα βαθμό ο Netanyahu επέλεξε να εξωθήσει την κατάσταση στην προκήρυξη νέων εθνικών εκλογών.
Αδυναμία ή απροθυμία;
Ο Netanyahu -στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν- επέλεξε τη διάλυση της κυβέρνησης συνεργασίας και την προκήρυξη πρόωρων εθνικών εκλογών στις 9ης Απριλίου σε μια προσπάθεια να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης.
Ο Υπουργός Άμυνας Avigdor Liberman και το κόμμα του Yisrael Beiteinu παραιτήθηκαν από την κυβέρνηση μερικές μέρες νωρίτερα μειώνοντας την κυβερνητική πλειοψηφία σε οριακό σημείο (από 66 σε 61 έδρες). Στο μεταξύ η απαγγελία κατηγοριών κρεμόταν πάνω από το κεφάλι του Netanyahu ως Δαμόκλειος Σπάθη προκαλώντας αναταραχές ακόμα και στο εσωτερικό του κόμματος του.
Επισπεύδοντας τις εκλογές πέτυχε όχι μόνο να καθυστερήσει την απαγγελία κατηγοριών εις βάρος του, αλλά και να στείλει ένας σαφές μήνυμα -κυρίως στο εσωτερικό του Likud- πως παραμένει κύριος της κατάστασης κι ικανός να οδηγήσει το κόμμα -και κατ’ επέκταση τη δεξιά- στη νίκη.
Στο μεταξύ όσο το Ισραήλ βρίσκεται σε καθεστώς υπηρεσιακής κυβέρνησης ο Γενικός Εισαγγελέας βρίσκεται σχεδόν υποχρεωμένος να καθυστερήσει την απαγγελία των κατηγοριών. Αν επιλέξει να μην το κάνει, κινδυνεύει να χρωματιστεί πολιτικά ως αριστερός και αναπόφευκτα θα βρεθεί στο στόχαστρο της δεξιάς, αφού θα κατηγορηθεί:
είτε πως επιλέγει να στοχοποιήσει προεκλογικά τον επικεφαλής του μεγαλύτερου κόμματος της δεξιάς και κατ’ επέκταση την ίδια τη δεξιά,
είτε πως επιλέγει να στοχοποιήσει τον νέο-εκλεγέντα Πρωθυπουργό αποδυναμώνοντας τον όσο προσπαθεί να σχηματίσει την εθνική κυβέρνηση.
Ενδεχομένως, λοιπόν, ο Netanyahu επιχειρεί να επαναλάβει το ίδιο πείραμα, να καθυστερήσει την απαγγελία και να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης.
Επέλεξε την προκήρυξη νέων εκλογών για να αποφύγει το ενδεχόμενο να δοθεί εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον επικεφαλής του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος, δηλαδή στον Benjamin Gantz του Blue and White. Απέκλεισε δηλαδή ακόμα το ενδεχόμενο σχηματισμού μιας κεντρο-αριστερής κυβέρνησης.
Την ίδια στιγμή δηλώνει πως κατάφερε να συγκεντρώσει τις 60 από τις 61 απαιτούμενες υπογραφές για τη δημιουργία κυβέρνησης και κατηγορεί τον Avigdor Liberman πως επιχειρεί να ανατρέψει την κυβέρνηση με αφορμή το νομοσχέδιο για τη στράτευση των Ορθόδοξων Εβραίων. Με tweet στον προσωπικό του λογαριασμό σημείωσε πως και το Kulanu δεν υπέγραψε τη συμφωνία συνεργασίας.
Αυτές οι δηλώσεις έχουν σημασία γιατί προετοιμάζουν το έδαφος για ένα προεκλογικό παιχνίδι ευθυνών με το Yisrael Beiteinu να βρίσκεται ήδη στο στόχαστρο και με την πίεση να αυξάνεται και για το Kulanu. Το αφήγημα είναι απλό: Για μια μόλις υπογραφή με απέτρεψαν από το να σχηματίσω κυβέρνηση, γιατί δεν έχουν κατά νου το συμφέρον του Ισραήλ, αλλά την πολιτική μου εξόντωση.
Εκλογική ρουλέτα
Οι εκλογές έχουν πάντοτε ρίσκο. Μπορεί ο Netanyahu να είναι βετεράνος πολιτικός, να έχει ήδη συσπειρωμένο το εκλογικό του κοινό χρησιμοποιώντας ως το αφήγημα περί κατασκευασμένων κατηγοριών εις βάρος του, να έχει προλειάνει το έδαφος για ένα παιχνίδι ευθυνών με συγκεκριμένους στόχους, αλλά αυτό δεν εκμηδενίζει το εκλογικό ρίσκο.
Εκτιμώ, πως ο νηφάλιος Netanyahu του 2015 θα ήταν πιο επιφυλακτικός. Ο Netanyahu του 2019 όμως δεν είναι νηφάλιος. Είναι φοβισμένος πως θα βρεθεί υπόλογος στη δικαιοσύνη, πως θα τελειώσει η πολιτική του καριέρα κι μάχεται για την επιβίωσή του. Και δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο από έναν φοβισμένο πολιτικό, ειδικά όταν είναι τόσο ικανός.
Μάριος-Ανέστης Καϊτάζης
*Στην Ειρήνη Χριστοδουλάκη για τη συνεχή στήριξη. Πέντε χρόνια αργότερα οι συζητήσεις μαζί της παραμένουν από τις πλέον ενδιαφέρουσες προκλήσεις και από τις συχνότερες αφορμές προβληματισμού.
Παραπομπές:
Caspit, B. (2018) “Is Israel heading toward snap elections?”, Al-Monitor, 16 Νοεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/11/israel-benjamin-netanyahu-avigdor-liberman-snap-elections.html (Ανακτήθηκε στις 17/11/2018)
Israel, D. (2019) “On the Morning After (Almost) Everybody Hates Liberman” The Jewish Press, 30 Μαΐου. Διαθέσιμο στο: https://www.jewishpress.com/news/israel/religious-secular-in-israel-israel/on-the-morning-after-almost-everybody-hates-liberman/2019/05/30/ (Ανακτήθηκε 30/5/2019)
Reuters (2019) “Netanyahu’s Likud says it has control of half of parliament”, Reuters, 29 Μαΐου. Διαθέσιμο στο: https://www.reuters.com/article/us-israel-politics-deal/netanyahus-likud-says-it-has-control-of-half-of-parliament-idUSKCN1SZ2F1 (Ανακτήθηκε στις 30/05/2019)
Williams, D (2019) “Israel faces second election in months as Netanyahu fails to form government”,Reuters, 29 Μαΐου. Διαθέσιμο στο: https://www.reuters.com/article/us-israel-politics/israel-faces-second-election-in-months-as-netanyahu-fails-to-form-government-idUSKCN1SZ11E (Ανακτήθηκε στις 30/05/2019)
Αρχική δημοσίευση φωτογραφίας σε: https://www.thenational.ae/world/mena/israel-s-benjamin-netanyahu-says-he-plans-to-annex-settlements-in-west-bank-1.845774
*Δήλωση αποποίησης πνευματικών δικαιωμάτων της φωτογραφίας βάσει του άρθρου 25 «χρήση για λόγους ενημέρωσης» του Ν. 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων
Analyze That Online 