Τον Νοέμβριο του 2016 ο Donald Trump εξελέγη ο 45ος Αμερικανός Πρόεδρος. Η ανάληψη της προεδρίας τον Ιανουάριο του 2017 σηματοδότησε μια σχεδόν βίαιη ανακίνηση της αραβο-ισραηλινής ειρηνευτικής διαδικασίας.
Το βασικότερο σημείο στην ανακίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας είναι το ότι αλλάζει δραστικά ο τρόπος με τον οποίον οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχειρούν να επιλύσουν οριστικά πλέον το ζήτημα. Και κατά συνέπεια το πόσο επικίνδυνη ή αποσταθεροποιητική μπορεί να αποδειχθεί αυτή η μεταστροφή.
Η νέα προσέγγιση
Τον Δεκέμβριο, κατά την υπογραφή του Jerusalem Embassy Act (1995), ο Donald Trump έκανε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα δήλωση, που εν πολλοίς πέρασε απαρατήρητη. Δήλωσε πως “Δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας, κάνοντας τις ίδιες αποτυχημένες υποθέσεις κι επαναλαμβάνοντας τις ίδιες αποτυχημένες στρατηγικές του παρελθόντος. Οι παλιές προκλήσεις απαιτούν νέες προσεγγίσεις.”
Η μετακίνηση της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ-Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις, έδωσε ακριβώς το στίγμα αυτής της νέας προσέγγισης, που σκοπεύει να ακολουθήσει ο Αμερικανός Πρόεδρος και συνοψίζεται στο “Israel is not the problem”[1].
Αυτή η νέα προσέγγιση είναι ενδεικτική της αντίληψης του Donald Trump για τη σημασία της σχέσης Ηνωμένων Πολιτειών-Ισραήλ[2], αλλά και των επιρροών του στενού του περιβάλλοντος, στο οποίο οι παλαιστινιακές θέσεις και συμφέροντα σαφώς υπό-εκπροσωπούνται[3]. Το “Israel is not the problem” υπονοεί πως αφού οι Παλαιστίνιοι είναι το πρόβλημα, εκείνοι οφείλουν και να συμβιβαστούν.
Η ειρηνευτική διαδικασία αποδείχθηκε άκαρπη εξαιτίας της διαχρονικής απροθυμίας των μερών να συμβιβάσουν τις διαμετρικά αντίθετες απόψεις τους. Ο Αμερικανός Πρόεδρος επιχειρεί να πετύχει τον συμβιβασμό των δύο μερών, εξαναγκάζοντας την Παλαιστινιακή Αρχή σε μονομερείς υποχωρήσεις. Ουσιαστικά, επιχειρεί να ανακινήσει τη διαδικασία, χωρίς ωστόσο να την επανεκκινήσει, για να αποφύγει ένα νέο διαπραγματευτικό αδιέξοδο.
Οι μονομερείς αυτές υποχωρήσεις αναμένεται να είναι αποτέλεσμα των σφοδρότατων πιέσεων, που ασκούνται στην Παλαιστινιακή Αρχή, κι όχι αποτέλεσμα άμεσων ή έμμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ των μερών.
Σε μια κίνηση άνευ προηγουμένου ο Donald Trump αποφάσισε τo κλείσιμο της παλαιστινιακής διπλωματικής αποστολής στην Ουάσινγκτον καθώς και τη διακοπή κάθε οικονομικής βοήθειας προς την Παλαιστινιακή Αρχή. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά “Θα πάρετε χρήματα, αλλά δεν πληρώνουμε μέχρι να κάνετε μια συμφωνία. Αν δεν κάνετε συμφωνία, δεν πληρώνουμε.”[4]
Παράλληλα, η προσέγγιση με την Αίγυπτο κι ιδίως με τη Σαουδική Αραβία αδρανοποιεί σε μεγάλο βαθμό το αραβικό λόμπι.[5]Στερεί δηλαδή από την Παλαιστινιακή Αρχή τον πολλαπλασιαστή ισχύος της, τους πλέον ισχυρούς συμμάχους της.[6]
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επεξεργάζονται τη συμφωνία σε στενή συνεργασία τη Σαουδική Αραβία και φυσικά το Ισραήλ.[7] Παρά τον δυισμό στη ρητορική του βασιλιά και του διαδόχου[8], η Σαουδική Αραβία πιέζει επίσης την Παλαιστινιακή Αρχή να υποχωρήσει και να δεχτεί τη συμφωνία.
Οι Παλαιστίνιοι
Την ίδια στιγμή η ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής είναι αποπροσανατολισμένη. Η υγεία του Παλαιστίνιου Προέδρου, Mahmoud Abbas, φθίνει ή φέρεται να φθίνει με ταχείς ρυθμούς, πυροδοτώντας αναπόφευκτα μια κούρσα για τη διαδοχή, αφού ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος δεν έχει ορίσει διάδοχο. Ο γράφων εκτιμά πως η διαδικασία θα δημιουργήσει έντονη πόλωση και θα αφήσει την Παλαιστινιακή Αρχή αισθητά αποδυναμωμένη ανεξαρτήτως του νέου Προέδρου.[9]
Η Hamas, το αντίπαλο δέος της Παλαιστινιακής Αρχής και πολέμιος κάθε είδους συνθηκολόγησης με το Ισραήλ, είναι εξίσου αποπροσανατολισμένη. Είναι απορροφημένη σε μια αναγκαία διαπραγμάτευση για την υπογραφή εκεχειρίας με το Ισραήλ. Οι εσωτερικές έριδες, η αντίσταση της Παλαιστινιακής Αρχής στη διαπραγμάτευση κι η ανάμιξη της Αιγύπτου και του Κατάρ περιπλέκουν το ζήτημα.
Ο κίνδυνος της ταπείνωσης
Ο Chemi Shalev θεωρεί πως ο Donald Trump επιθυμεί «να δαμάσει τους Παλαιστίνιους, ταπεινώνοντάς του» Και για αυτό το λόγο θα αποτύχει.
Η εκτίμηση του γράφοντος είναι πως αυτό δεν ισχύει. Ναι, ο Αμερικανός Πρόεδρος επιθυμεί «να δαμάσει τους Παλαιστίνιους», προκειμένου όμως να διευκολύνει την τριγωνική προσέγγιση Ηνωμένων Πολιτειών, Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας. Η απώλεια της αξιοπρέπειας των Παλαιστινίων είναι δεν παρά μια παράπλευρη απώλεια στην προσωπική του σταυροφορία[10] για την επίτευξη της «απόλυτης συμφωνίας».
Έχει διακηρύξει σε παραπάνω από μία περιπτώσεις, πως είναι πλήρως προσηλωμένος στην ειρηνευτική διαδικασία. Επενδύει μεγάλο μέρος του πολιτικού του κεφαλαίου γιατί -εφόσον πετύχει- θα είναι και ένα σπουδαίο προσωπικό επίτευγμα. Θα έχει επιτύχει εκεί, που απέτυχαν οι προκάτοχοί του.
Ανεξαρτήτως των επί μέρους όρων της συμφωνίας, στην πραγματικότητα οικοδομείται ένα νέο status quo, που αγνοεί πλήρως την παλαιστινιακή βούληση. Ένα status quo, που θα βασίζεται στην ικανότητα τρίτων μερών να συγκρατήσουν τις φυγόκεντρες παλαιστινιακές τάσεις, που θα δημιουργηθούν λόγω της έλλειψης αποδοχής της συμφωνίας. Πρακτικά είναι το Ισραήλ και οι Άραβες κηδεμόνες των Παλαιστινίων, που θα φροντίσουν για την εφαρμογή της συμφωνίας και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Ο κίνδυνος έγκειται ακριβώς σε αυτή την έλλειψη κοινωνικής αποδοχής από πλευράς Παλαιστινίων.
Αυτό, που δε φαίνεται να αντιλαμβάνεται ή αν αντιλαμβάνεται επιλέγει να υποβαθμίζει ο Donald Trump, είναι πως η αναγωγή της επίλυσης ενός τόσο περίπλοκου κι ευαίσθητου εθνοτικού ζητήματος σε επιχειρηματική συναλλαγή είναι υπερ-απλουστευτική.
Η νέα αμερικανική προσέγγιση βασίζεται σε μια επιχειρηματική, διαπραγματευτική λογική «πίεσε μέχρι να έχεις τα επιθυμητά αποτελέσματα».
Οι Παλαιστίνιοι βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση εξαιτίας της νέας αμερικανικής προσέγγισης. Το μέλλον της Παλαιστινιακής Αρχής φαντάζει αβέβαιο αν δεν υποχωρήσει. Ακόμα κι αν ο Mahmoud Abbas επιλέξει να μην «τελειώσει τις μέρες του ως προδότης» και συνεχίσει να αντιστέκεται στη συμφωνία, ο διάδοχός του δε θα έχει τέτοια περιθώρια. Αναπόφευκτα η παλαιστινιακή ηγεσία θα υποκύψει στις πιέσεις.
Ο πραγματικός εταίρος του Αμερικανού Πρόεδρου, όμως, είναι η παλαιστινιακή κοινωνία. Πρόκειται για μια κοινωνία κλιμακούμενα αποσυνδεδεμένη από την πολιτική ηγεσία της, που αγνοείται και ταπεινώνεται επιδεικτικά.
Η επιβολή -γιατί πρόκειται περί επιβολής- μιας τέτοιας συμφωνίας, μιας τέτοιας συμπεριφοράς σε μια κοινωνία απεγνωσμένη για ελπίδα, την οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη ριζοσπαστικοποίηση. Σήμερα το 30% επιλέγει την ένοπλη αντίσταση για να αλλάξει το τρέχον status quo και το 33% θεωρεί την ένοπλη αντίσταση τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.[11] Σήμερα. Πριν την αμερικανή συμφωνία για την οποία το 80% εκτιμά πως δε θα είναι αποδεκτή.
Το συμπέρασμα
Η επιβολή μιας συμφωνίας, που αγνοεί τόσο επιδεικτικά την ιστορία και τη βούληση ενός έθνους, αρκεί για να προκαλέσει μια εθνική ταπείνωση, που θα χαρακτεί στη συλλογική συνείδηση.
Την ίδια στιγμή θα ενδυναμώνει την αντίληψη, που ήδη υπάρχει στην κοινωνία, πως η διπλωματία απέτυχε. Η συμφωνία αυτή στερήσει από τους Παλαιστίνιους κάθε ελπίδα για το μέλλον. Κι αυτό θα είναι η αρχή της ραγδαίας ριζοσπαστικοποίησης μεγάλων μερών της κοινωνίας. Θα είναι η αρχή μιας νέας, απεγνωσμένης ιντιφάντα.
Μάριος Ανέστης Καϊτάζης
Υποσημειώσεις:
[1] Το Ισραήλ δεν είναι το πρόβλημα
[2] «Ανέκαθεν αγαπούσα και θαύμαζα τον εβραϊκό λαό και υποστήριζα την ιδιαίτερη σχέση, που έχουμε με το Ισραήλ. Ο επόμενος Πρόεδρος οφείλει να αποκαταστήσει την παραδοσιακά ισχυρή συνεργασία μας. Έχουμε σταθεί διαχρονικά στο πλευρό του Ισραήλ και θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό του Ισραήλ, καθώς αποτελεί το μόνο σταθερό δημοκρατικό κράτος στην περιοχή. Το Ισραήλ έχει εξελιχθεί σε δίκαιο εμπορικό εταίρο και πρωτοπορεί μαζί μας στους τομείς της ιατρικής, των τηλεπικοινωνιών, της τεχνολογίας και της ενεργειακής ανάπτυξης, γεγονός που θα οφελήσει και τα δύο έθνη για πολλά χρόνια.»
[3] Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, Benjamin Netanyahu, διατηρεί εδώ και χρόνια φιλικές σχέσεις με τον Donald Trump. Το εβραϊκό λόμπι φαίνεται να έχει «επιρροή άνευ προηγουμένου» στην Ουάσινγκτον (Jonathan Cook). Ο Αντιπρόεδρος, Mike Pence, εκπροσωπεί το ευαγγελικό lobby, γνωστό για τη φιλο-ισραηλινή του στάση. Ο Jared Kushner, γαμπρός του Donald Trump και σύμβουλός του, είναι Ορθόδοξος Εβραίος κι η οικογένεια του διατηρεί επίσης φιλικές σχέσεις με την οικογένεια Netanyahu. O Jared Kushner κι ο Jason Greenblatt διαπραγματεύτηκαν με τον διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, Mohammed bin Salman, το προσχέδιο της συμφωνίας, που διέρρευσε στους New York Times. Προβλέπει ένα παλαιστινιακό κράτος από ασυνεχείς περιοχές της Δυτικής Όχθης και περιορισμένη κυριαρχία. Η πλειοψηφία των ισραηλινών εποικισμών θα παραμείνει ανέπαφη. Πρωτεύουσα του νέου κράτους θα είναι το Abu Dees, προάστιο της Ιερουσαλήμ. Τέλος, δεν προβλέπεται κανένα δικαίωμα επιστροφής για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες ή τους απογόνους τους. Ο Steve Bannon, πρώην επικεφαλής για τη χάραξη της κυβερνητικής στρατηγικής, όχι μόνο είναι πολέμιος της λύσης των δύο κρατών, αλλά αυτοχαρακτηρίζεται ως «Χριστιανός Σιωνιστής». Ο John Bolton, Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, είναι πολέμιος της λύσης των δύο κρατών. Όπως κι ο Bannon, έχει προτείνει την τριχοτόμηση των παλαιστινιακών εδαφών και τον διαμοιρασμό τους σε Ισραήλ, Ιορδανία κι Αίγυπτο. Ο David Friedman, πρώην δικηγόρος του Donald Trump και νυν πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ισραήλ, είναι επίσης πολέμιος της λύσης των δύο κρατών κι υπέρμαχος των εποικισμών σε παλαιστινιακά εδάφη.
[4] Η αμερικανική κυβέρνηση ανακοινώνει αρχικά τη μείωση και μετέπειτα την πλήρη διακοπή χρηματοδότησης της UNRWA ύψους $365 εκατ, καθώς και την ανθρωπιστική βοήθεια ύψους $25 εκατ. προς έξι παλαιστινιακά νοσοκομεία στην ανατολική Ιερουσαλήμ. Μόνο η διακοπή της αμερικανικής χρηματοδότησης στον UNRWA εκτιμάται πως θα έχει αντίκτυπο σε 5εκατ. Παλαιστινίους σε Γάζα, Δυτική Όχθη κι Ιορδανία Αξίζει να σημειωθεί πως η Παλαιστινιακή Αρχή έχει σταθερά ελλειμματικούς προϋπολογισμούς και καλύπτει τα ελλείμματα της με εξωτερική χρηματοδότηση.
[5] Η Σαουδική Αραβία εκτός της παραδοσιακής επιρροής, που ασκεί στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, τορπίλισε την πρωτοβουλία της Τουρκίας για έκτακτη συνεδρίαση του Οργανισμού για την Ισλαμική Συνεργασία στην Κωνσταντινούπολη τον Δεκέμβριο κι ασκεί πιέσεις στην Ιορδανία προκειμένου να εναρμονίσει την εξωτερική της πολιτική με εκείνη της Σαουδικής Αραβίας.
[6] Η Ιορδανία, το Κατάρ, το Ιράν ή η Τουρκία δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταγωνιστούν την σαουδαραβική επιρροή ή να υποκαταστήσουν τη σαουδαραβική προστασία προς τους Παλαιστινίους, παρά τις όποιες πύρινες διακηρύξεις ή ευγενείς προθέσεις.
[7] Η άτυπη συμμαχία μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών, Σαουδικής Αραβίας κι Ισραήλ είναι αποτέλεσμα της κοινής τους επιθυμίας περί ανάσχεσης της ιρανικής επιρροής στην ευρύτερη περιφέρεια της Μέσης Ανατολής. Αναφορές για διευρυνόμενη συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας υπάρχουν ήδη από το καλοκαίρι του 2016.
[8] Ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας επέλεξε να διαφοροποιήσει τη θέση του από εκείνη του διαδόχου, κρατώντας σκληρότερη θέση στο ζήτημα της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του παλαιστινιακού κράτους.
[9] Δεν υπάρχει αρκετά δημοφιλής υποψήφιος, ικανός να συσπειρώσει την παλαιστινιακή κοινωνία ή έστω το κόμμα της Fatah γύρω από το πρόσωπό του ή έναν σκοπό. Εξαίρεση αποτελεί ο Mohammed Dahlan. Ωστόσο, ο Abbas έχει προχωρήσει σε συστηματικές εκκαθαρίσεις της Παλαιστινιακής Αρχής και της Fatah από τους υποστηρικτές του Dahlan.
[10] «Θα αφιερώσω όλη μου την καρδία και την ψυχή για να πετύχω μια συμφωνία»
[11]Για το 40% ο προτιμώμενος τρόπος για έξοδο από το τρέχον status quo είναι η επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας, για το 30% ο ένοπλος αγώνας ενάντια στην ισραηλινή κατοχή» και για το 12% μια ειρηνική αντίσταση. Για το 39% η διαπραγμάτευση είναι το αποτελεσματικότερο μέσο για την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους, για το 33% η ένοπλη αντίσταση και για το 21% η μη βίαιη αντίσταση.
Παραπομπές:
Abu Amer, A. (2018). Palestinians are watching Saudi Arabia closely, al Jazeera, 1 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/palestinians-watching-saudi-arabia-closely-171231125232104.html (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Arutz Sheva (2018) “Report: Internal Arab disputes delay Gaza agreement”, Arutz Sheva, 7 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/250152 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Barnard, A. & Halbfinger, D. M. (2017) “Talk of a peace plan that snubs Palestinians roils Middle East”, The New York Times, 3 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.nytimes.com/2017/12/03/world/middleeast/palestinian-saudi-peace-plan.html (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018).
Beaumont, P. & Borger, J. (2016) “Donald Trump’s Israel ambassador is hardline pro-settler lawyer”, The Guardian, 16 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.theguardian.com/us-news/2016/dec/15/trump-israel-ambassador-david-friedman (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Benari, E. (2018) “Abbas blasts Trump: The slap of the century”, Arutz Sheva, 16 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/250608 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Brown, M. F. (2018) “Bolton’s plan to make Palestine disappear”, The Electronic Intifada, 26 Μαρτίου. Διαθέσιμο στο: https://electronicintifada.net/blogs/michael-f-brown/boltons-plan-make-palestine-disappear (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Cohen, S. (2018) “Obama saw Israel as the problem – Trumps sees it as the solution”, Haaretz, 17 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/240811 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Cook, J. (2018) “Under Trump, the Israel lobby is a Hydra with many heads”, Middle East Eye, 3 Ιουνίου. Διαθέσιμο στο: https://www.middleeasteye.net/columns/under-trump-israel-lobby-has-grown-many-headed-hydra-1970608671 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Daraghmeh, M. (2018). Abbas health scares spark succession talk, Times of Israel, 22 Μαρτίου. Διαθέσιμο στο: https://www.timesofisrael.com/abbas-health-scares-spark-succession-talk/ (Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2018)
Detsch, J. (2018) Egypt loses luster in Washington, Al-Monitor, 13 Σεπτεμβρίου. Διαθέσιμο σε: https://www.al-monitor.com/pulse/lobbying-2018/egypt?utm_source=Sailthru&utm_medium=email&utm_campaign=Weekly%20lobbying%20updates&utm_term=Registered%20Users (Ανακτήθηκε 23 Σεπτεμβρίου 2018)
Eisner, J. (2018) “Trump has handed the Israel lobby to Evangelicals. That’s terrifying”, Forward, 15 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: https://forward.com/opinion/392156/trump-has-handed-the-israel-lobby-to-evangelicals-thats-terrifying/ (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Eldar, A. (2018) “Trump’s Israel-Palestine deal targets Saudi alliance, not peace”, Al-Monitor, 14 Ιουνίου. Διαθέσιμο στο: https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/06/israel-us-iran-palestinians-donald-trump-benjamin-netanyahu.html (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Haaretz (2018) “All Sticks, No Carrot: Five Times Trump Targeted the Palestinians”, Haaretz, 12 Σεπτεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/middle-east-news/palestinians/5-times-trump-has-targeted-the-palestinians-1.6467724 (Ανακτήθηκε 18 Σεπτεμβρίου 2018)
Haaretz (2018) “Palestinian President Abbas Health Seriously Deteriorating, Report Says”, Haaretz, 29 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/middle-east-news/palestinians/report-palestinian-president-abbas-health-seriously-deteriorating-1.6431124 (Ανακτήθηκε 19 Σεπτεμβρίου 2018)
Halbfinger, D. M., Kershner, I. & Walsh, D. (2018) “Israel Kills Dozens at Gaza Border as U.S. Embassy Opens in Jerusalem”, The New York Times, 14 Μαΐου. Διαθέσιμο στο: https://www.nytimes.com/2018/05/14/world/middleeast/gaza-protests-palestinians-us-embassy.html (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Halevi, D. (2018) “PA Demands Full Authority in Gaza”, Arutz Sheva, 8 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/250195 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Julian, H. L. (2018) “Jewish Settlers Are Not Going Anywhere, Says Former Kuwaiti Minister”, Jewish Press, 1 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: http://www.jewishpress.com/news/eye-on-palestine/jewish-settlers-are-not-going-anywhere-says-former-kuwaiti-minister/2018/08/01/ (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Kampeas, R. (2018) “Mike Pence’s Faith, Israel and Middle East Policy”, The Jerusalem Post, 24 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.jpost.com/Arab-Israeli-Conflict/Mike-Pences-faith-Israel-and-Middle-East-policy-539656 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Khaled, T. (2018) “Amid health scare, Abbas vows not to end his life as a ‘traitor’”, The Times of Israel, 4 Μαρτίου. Διαθέσιμο στο: https://www.timesofisrael.com/amid-health-scare-abbas-vows-not-to-end-his-life-as-a-traitor/ (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Khoury, J. (2018) “Egyptian Intelligence Chief Visited Israel to Discuss Hamas Cease-fire”, Haaretz, 16 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/israel-news/report-egypt-s-intel-chief-visited-israel-to-discuss-hamas-cease-fire-1.6385249 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Kuttab, D. (2017). Istanbul summit exposes division within Arab world, al Monitor, 20 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2017/12/organization-islamic-cooperation-meeting-arab-divisions.html (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Kuttad, D. (2018) “Survey suggests Palestinian radicalization driven by lack of hope”, Al-Monitor, 14 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/08/palestine-poll-popularity-abbas-reconciliation-peace.html (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Menachem, Y. (2018) “Jibril Rajoub vs. Muhammad Dahlan to Replace Mahmoud Abbas”, Jerusalem Center For Public Affairs, 25 Φεβρουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://jcpa.org/jibril-rajoub-vs-muhammad-dahlan/ (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Middle East Monitor (2017) “Saudi offers Abu Dis as future capital of Palestine”, Middle East Monitor, 7 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.middleeastmonitor.com/20171206-saudi-offers-abu-dis-as-future-capital-of-palestine/ (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018)
Nakhoul, S. & Kalin, S. & al Khalidi S. (2017). Despite furor over Jerusalem move, Saudis seen on board with U.S. peace efforts, Reuters, 8 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.reuters.com/article/us-usa-trump-israel-saudi-insight/despite-furor-over-jerusalem-move-saudis-seen-on-board-with-u-s-peace-efforts-idUSKBN1E22GR (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018)
Okbi, Y. (2018) “Abbas threatens to Cut Ties With Israel If It Negotiates With Hamas”, The Jerusalem Post, 7 Σεπτεμβρίου 2018. Διαθέσιμο στο: https://www.jpost.com/Arab-Israeli-Conflict/Abbas-threatens-to-sever-relations-with-Israel-if-it-negotiates-with-Hamas-566772 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Reuters (2017) “Palestinians Face Budget Cuts After Sharp Fall in Foreign Funding”, The Jerusalem Post, 3 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.jpost.com/Middle-East/Palestinians-face-budget-cuts-after-sharp-fall-in-foreign-funding-477348 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Reuters (2018) “Trump, in message to Jerusalem embassy ceremony: U.S. fully committed to peace”, The Jerusalem Post, 14 Μαΐου. Διαθέσιμο στο: https://www.jpost.com/Breaking-News/Trump-in-message-to-Jerusalem-embassy-ceremony-US-fully-committed-to-peace-556369 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Riedel, B. (2018) Saudi Arabia’s ambitious Vision 2030 plain in trouble, Al-Monitor, 7 Σεπτεμβριου. Διαθέσιμο σε: https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/09/saudi-arabia-vision-2030-plan-trouble-yemen-aramco.html (Ανακτήθηκε 23 Σεπτεμβρίου 2018)
Roberts, C. (2018) “Egyptian officer: Ramallah can be Palestinian state’s capital”, Arutz Sheva, 6 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/240325 (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018)
Sales, B. (2017) “Stephen Bannon: I am proud to be a Christian Zionist”, Jewish Telegraphic Agency, 13 Νοεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.jta.org/2017/11/13/news-opinion/united-states/stephen-bannon-says-im-proud-to-be-a-christian-zionist (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Shalev, C. (2018) “Closing PLO Office Is Part of Trump’s Effort to Tame the Palestinians via Humiliation. It’s Bound to Fail”, Haaretz, 12 Σεπτεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/us-news/.premium-trump-s-efforts-to-tame-the-palestinians-through-humiliation-will-fail-1.6466084 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
The Associated Press (2017) “Trump’s new national security strategy: Israel is not the cause of the Middle East Problems”, Haaretz, 18 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/us-news/trump-s-security-strategy-israel-isn-t-cause-of-mideast-problems-1.5628972 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
The Associated Press (2018) “UNRWA Chief: Trump Cut Budget to Punish Palestinians for Protesting Jerusalem Recognition”, Haaretz, 24 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/middle-east-news/palestinians/unrwa-chief-trump-cut-budget-to-punish-palestinians-for-criticism-1.6411801 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
The Associated Press (2018) “Art of a peace deal: Donald Trump says there’s a ‘pretty good shot’ he can broker peace in Middle East”, National Post, 20 Σεπτεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://nationalpost.com/news/world/art-of-a-peace-deal-donald-trump-says-theres-a-pretty-good-shot-he-can-broker-peace-in-middle-east (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
The White House (2017) Statement by President Trump on Jerusalem. Διαθέσιμο στο: https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/statement-president-trump-jerusalem/ (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018)
The White House (2018) Remarks by President Trump and Prime Minister Netanyahu of Israel Before Bilateral Meeting. Διαθέσιμο στο: https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-prime-minister-netanyahu-israel-bilateral-meeting-2/ (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Tibon, A. (2018) “New Book on Trump Reveals Plan to Cede Control of West Bank and Gaza to Jordan and Egypt”, Haaretz, 7 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/israel-news/fire-and-fury-reveals-plan-to-give-palestinian-territories-to-egypt-jordan-1.5729745 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Times of Israel (2018) “Trump to US Jews: I won’t give Palestinians aid until they make deal with Israel”, Times of Israel, 6 Σεπτεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.timesofisrael.com/trump-to-us-jews-i-wont-give-palestinians-more-aid-until-theres-a-deal/ (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Wilner, M. (2018) “Trump Increases Staff For Israeli-Palestinian Peace Team”, The Jerusalem Post, 7 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: https://www.jpost.com/Israel-News/Trump-increases-staff-for-Israeli-Palestinian-peace-team-564276 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Wilner, M. & Abu Tomaeh, K. (2018) “Trump Broadens Pressure on PA Closing Its DC Offices”, The Jerusalem Post, 10 Σεπτεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.jpost.com/Arab-Israeli-Conflict/Trump-broadens-pressure-on-PA-closing-its-DC-offices-566927 (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Zeveloff, N. (2017) “When Bibi slept in Jared Kushner’s bed”, Forward, 12 Φεβρουαρίου. Διαθέσιμο στο: https://forward.com/fast-forward/362898/when-bibi-slept-in-jared-kushners-bed/ (Ανακτήθηκε 16 Σεπτεμβρίου 2018)
Policy and Survey Research (2018) Διαθέσιμο στο: http://pcpsr.org/en/node/733 (Ανακτήθηκε 17 Σεπτεμβρίου 2018)
Τραμπ, Ντ. Τζ. (2017) Αμερική Σπουδαία Ξανά – Πώς να διορθώσουμε την τραυματισμένη Αμερική μας. Αθήνα, Μίνωας Α.Ε.Ε.
Αρχική δημοσίευση φωτογραφίας σε: https://mondoweiss.net/2018/01/jerusalem-bullies-palestinians/ (Image: Carlos Latuff)
*Δήλωση αποποίησης πνευματικών δικαιωμάτων της φωτογραφίας βάσει του άρθρου 25 «χρήση για λόγους ενημέρωσης» του Ν. 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων
Analyze That Online 