Αυτή τη φράση χρησιμοποίησε η αγγλόφωνη έκδοση της τουρκικής εφημερίδας Hürriyet για να αποδώσει τον χαρακτηρισμό, που προσέδωσε ο πρόεδρος της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdoğan, στη συμμαχία μεταξύ ΑΚΡ-ΜΗΡ γενομένης της συνεδρίασης της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος του στις 20 Φεβρουαρίου[1]. Παρακάτω θα παρατεθούν ορισμένες ερωτήσεις-απαντήσεις σχετικά με την πολύκροτη συμμαχία των δύο τουρκικών κομμάτων, ώστε να κατανοήσουμε τη σημασιολογία και στοχοθεσία της.
Τι αφορά αυτή η συμμαχία;
Η συμμαχία αυτή συστάθηκε ώστε να λάβει μέρος στις προσεχείς τουρκικές εκλογές, τον Νοέμβριο του 2019, οι οποίες θα είναι διπλές για πρώτη φορά. Έτσι, στην Τουρκία την ίδια μέρα θα διεξαχθούν προεδρικές και γενικές εκλογές. Η αλλαγή αυτή προέκυψε μετά από το δημοψήφισμα του Απριλίου 2017, που κατέληξε στο συγκεντρωτισμό περισσότερων εξουσιών- αν όχι όλων- στα χέρια του πρόεδρου της χώρας. Το δημοψήφισμα έφτασε σε οριακό αποτέλεσμα, με επικράτηση του ναι. Υπό το φως των νέων τροποποιήσεων που πρότειναν το AKP και MHP, o πρόεδρος θα αποτελεί τον αρχηγό του κράτους και της κυβέρνησης σύμφωνα με το άρθρο 104 του συντάγματος [2].
Πως θα λειτουργήσει αυτός ο συνασπισμός κομμάτων;
Τα δύο κόμματα αναμένεται να συμμετέχουν στις εκλογές του 2019 με τη μορφή συμμαχίας έχοντας κοινό υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές τον Erdoğan. Παράλληλα, με βάση την τροπολογία που κατατέθηκε στην τουρκική εθνοσυνέλευση στις 21 Φεβρουαρίου, τα δύο κόμματα θα μπορούν να έχουν κοινή λίστα υποψηφίων στις γενικές εκλογές με τα εμβλήματα και των δύο κομμάτων στο άνω μέρος του ψηφοδελτίου[3]. Στο συνασπισμό των κομμάτων δεν είναι απαραίτητο να μετέχουν δύο κόμματα. Πρόθεση να ενισχύσει τη συμμαχία εξέφρασε ο πρόεδρος του εθνικιστικού κόμματος της Μεγάλης Ενότητας (BBP), Mustafa Destici, σημειώνοντας πως σε αυτή την περίπτωση το κόμμα του θα έχει, επίσης, ως υποψήφιο τον Erdoğan[4]. Ίσως το σημαντικότερο στοιχείο της τροπολογίας μεταξύ άλλων είναι πως το εκλογικό όριο του 10% ισχύει επί του συνόλου των ψήφων του έλαβε ο συνασπισμός των κομμάτων και όχι επί των ψήφων που έλαβε το κάθε κόμμα ξεχωριστά[5]. Η αλλαγή αυτή απαλλάσσει το ΜΗΡ από την αμφιβολία εισόδου του στην τουρκική εθνοσυνέλευση, κάνει όμως και το ΑΚΡ πιο σίγουρο ότι θα αποκτήσει στις προσεχείς εκλογές μια «εύκολη» αυτοδυναμία.
Πως κατέληξε να είναι αναγκαία αυτή η συμμαχία;
Μπορεί στις προεδρικές εκλογές του 2014, ο Erdoğan να κέρδισε με διαφορά τους δύο συνυποψήφιους τους, η εμφάνιση όμως του Selahattin Demirtaş, υποψήφιου και ενός εκ των συμπροέδρων του φιλοκουρδικού ΗDP, δημιούργησε φυγόκεντρες δυνάμεις στο εκλογικό σώμα το οποίο σε ένα κομμάτι του μεταφέρθηκε από το κέντρο προς τα αριστερά. Στην πραγματικότητα ο Erdoğan δεν έχασε εξολοκλήρου δικούς του ψηφοφόρους, ο Demirtaş όμως κατάφερε να συγκεντρώσει στο πρόσωπο του τη λεγόμενη «δια τόπου απαγωγής» ψήφο των δυσαρεστημένων από την πολιτική Erdoğan. Αυτοί μπορεί να ήταν ψηφοφόροι του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), το οποίο δεν κατόρθωσε να τους διατηρήσει με τη ρητορική του και να διαδραματίσει ισχυρό αντιπολιτευτικό ρόλο. Η «ζημιά» που προκάλεσε ο Demirtaş συνεχίστηκε και στις γενικές εκλογές του 2015, που το φιλοκουρδικό κόμμα κατάφερε να ξεπεράσει το εκλογικό όριο συγκεντρώνοντας ψήφους όχι μόνο από τους κούρδους της Τουρκίας, αλλά και από ψηφοφόρους από το χώρο της αριστεράς που βρήκαν τόπο έκφρασης στις φιλελεύθερες τάσεις του κόμματος. Ό,τι συνέβη στις εκλογές του 2015 ήταν μάλλον το “plan b” του σχεδίου επικράτησης του AKP καθώς ως γνωστόν δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση από την πρώτη εκλογική αναμέτρηση.
ΑΚΡ και ΜΗΡ σε κομματικό συνασπισμό;
Η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια απέναντι στην πολιτική Ερντογάν μετά τη δεύτερη πρωθυπουργική του θητεία κλόνισαν την ευκολία επικράτησης του στις εκλογές. Ο φόβος του να συναντήσει πάλι το ίδιο πρόβλημα που συνάντησε το 2015 δεν είναι αβάσιμος[6].
Έτσι ξεκίνησε η τάση του ΑΚΡ όλο και πιο «δεξιά», μια εμφανής κλήση του προέδρου προς το εθνικιστικό ΜHP καθιστώντας την εκλογική βάση του πρώτου ευμετάβλητη. Ο Erdoğan δεν ήταν ο μόνος που άρχισε να προσελκύει τους ψηφοφόρους του Devlet Bahçeli, αλλά και ο Bahçeli ώθησε τους ψηφοφόρους του προς αυτόν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, υπήρξε η ενίσχυση του κόμματος του Bahçeli προς τον Erdoğan, όταν η βοήθεια του χρίστηκε επιτακτική καθώς χωρίς αυτή δε θα μπορούσε να επιτευχτεί η ενίσχυση της προεδρικής εξουσίας και ο συγκεντρωτισμός πλειάδας εξουσιών στο πρόσωπο του δεύτερου[7].
Σε αυτό το σημείο σημαντικό είναι να αναφερθεί πως το ΜHP διαθέτει πλέον ανταγωνιστή στη διεκδίκηση των ψήφων των εθνικιστών, με την ίδρυση του κόμματος της Meral Akşener, ΙYI (Καλό Κόμμα), το οποίο κερδίζει σταδιακά έδαφος. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της PIAR, που διεξήχθη μεταξύ 4-14 Φεβρουαρίου η απάντηση στην ερώτηση αναφορικά με ποιον υποψήφιο θα ψήφιζαν στον πρώτο γύρω για αυτή την προεδρία, οι ερωτηθέντες απάντησαν τον Erdoğan με ποσοστό 43.2%, τον υποψήφιο του CHP με ποσοστό 24%, την Akşener με ποσοστό 18.2%, τον υποψήφιο του HDP με ποσοστό 13.1%, ενώ το 1.5% θα υποστήριζε άλλον υποψήφιο[8]. Αυτό θα αποτελέσει «πονοκέφαλο» για τον Bahçeli καθώς η Akşener αποτελεί πρώην μέλος του κόμματος του, αλλά και για τον Erdoğan με τον οποίο η πρόεδρος του IYI έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση[9] [10].
Συμπερασματικά, η καλύτερη φράση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εξέλιξη της πολιτικής κατάστασης της Τουρκίας αυτή τη στιγμή ανήκει στον εκπρόσωπο τύπου του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), Bülent Tezcan, ο οποίος μιλώντας για την συμμαχία μεταξύ των προαναφερθέντων κομμάτων, σχολίασε πως συντελείται υπό «το καθεστώς ενός άνδρα»[11].
Μαρία Μπαρέτα
Παραπομπές:
[1] AKP, MHP to press button for ‘People’s Alliance’, Hürriyet, 20/02/2018, διαθέσιμο σε: http://www.hurriyetdailynews.com/akp-mhp-to-press-button-for-peoples-alliance-127628 [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
[2] 2017 Amendment Proposal to the Turkish Constitution, [PLT] Politics and Law in Turkey, διαθέσιμο σε: https://politicsandlawinturkey.wordpress.com/publications/contributions-of-fellows/2017-amendment-proposal-to-the-turkish-constitution/ [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
[3] Οπ. αν. υποσημ. 1
[4] BBP leader voices support for AKP-MHP alliance, Hürriyet, 21/02/2018, διαθέσιμο σε: http://www.hurriyetdailynews.com/bbp-leader-voices-support-for-akp-mhp-alliance-127668 [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
[5]Οπ. αν. υποσημ. 1
[6] The AKP-MHP alliance is a sign of weakness, Hürriyet, 27/02/2018, διαθέσιμο σε: http://www.hurriyetdailynews.com/opinion/semih-idiz/the-akp-mhp-alliance-is-a-sign-of-weakness-127936 [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
[7] AKP, MHP signal joint campaign for referendum, Hürriyet, 17/02/2017, διαθέσιμο σε: http://www.hurriyetdailynews.com/akp-mhp-signal-joint-campaign-for-referendum-109860 [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
[8] https://i.redd.it/gqhlb3xeklh01.jpg
[9] Turkey’s ‘Iron Lady’ Meral Aksener Is Getting Ready to Challenge Erdogan, Time, 14/07/2017, διαθέσιμο σε: http://time.com/4856463/turkey-meral-aksener-iron-lady-recep-tayyip-erdogan/ [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
[10] A Rival Steps Up to Challenge Turkey’s President Erdogan, New York Times, διαθέσιμο σε: https://www.nytimes.com/2018/01/05/world/europe/turkey-aksener-erdogan.html [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
[11]AKP–MHP partnership is an alliance for one-man regime: CHP spokesperson, Hürriyet, 15/02/2018, διαθέσιμο σε: http://www.hurriyetdailynews.com/akp-mhp-partnership-is-an-alliance-for-one-man-regime-chp-spokesperson-127372 [τελευταία πρόσβαση: 28/02/2018]
Αρχική δημοσίευση φωτογραφίας σε: http://www.hurriyetdailynews.com/akp-mhp-to-press-button-for-peoples-alliance-127628
*Δήλωση αποποίησης πνευματικών δικαιωμάτων της φωτογραφίας βάσει του άρθρου 25 «χρήση για λόγους ενημέρωσης» του Ν. 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων
Analyze That Online 
