Τη στρατηγική της για τη διεύρυνση της ΕΕ προς τις έξι χώρες των δυτικών Βαλκανίων (Μαυροβούνιο, Σερβία, Κόσοβο, πΓΔΜ, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη) παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου την Τρίτη 6/2 στο Στρασβούργο. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ προειδοποίησε τις χώρες αυτές ότι δεν θα μπορέσουν να ενταχθούν στην ΕΕ πριν διευθετήσουν τις μεθοριακές διενέξεις τους και διευκρίνισε, ότι η χρονολογία του 2025 για την ένταξή τους ήταν «ενδεικτική».
Η σταθερότητα και η ευημερία των δυτικών Βαλκανίων είναι σημαντική για την ασφάλεια στην περιοχή και στην ΕΕ, ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω διευρύνσεις στο πλαίσιο της θητείας της παρούσας Επιτροπής. «Δεν θα υπάρξει επιπλέον διεύρυνση προς τις χώρες των Βαλκανίων χωρίς να έχουν επιλυθεί εκ των προτέρων, πριν από οποιαδήποτε ένταξη, τα προβλήματα που αφορούν τα σύνορα», δήλωσε ο Γιούνκερ ο οποίος θα επισκεφθεί κάθε μία από τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων στο τέλος Φεβρουαρίου.
Η ΕΕ άρχισε τις ενταξιακές συνομιλίες με τη Σερβία στις αρχές του 2014 και με το Μαυροβούνιο το 2012. Ειδικότερα, η Επιτροπή σημειώνει ότι το Μαυροβούνιο και η Σερβία είναι οι μόνες δύο χώρες που έχουν ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις και θεωρούνται πως θα μπορούσαν δυνητικά να προσχωρήσουν στην ΕΕ ως το 2025. Για την πΓΔΜ και την Αλβανία, καταγράφεται σημαντική πρόοδος και η Επιτροπή δηλώνει έτοιμη να εισηγηθεί την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, για τις δύο χώρες, στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, επισημαίνεται ότι θα μπορούσε να καταστεί υποψήφια για ένταξη, έπειτα από συνεχή προσπάθεια και δέσμευση, ενώ όσον αφορά στο Κόσσοβο, η Επιτροπή τονίζει τη σημασία να εφαρμόσει τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και να προχωρήσει στην ευρωπαϊκή του πορεία, «εφόσον το επιτρέπουν οι αντικειμενικές συνθήκες».
«Είναι λάθος να υποστηρίζει κανείς ότι εγώ ή η Επιτροπή είπαμε ότι μέχρι το 2025 η ένταξη της Σερβίας και του Μαυροβουνίου οφείλει να έχει ρυθμιστεί. Είναι μια ενδεικτική χρονολογία», διευκρίνισε ο Γιούνκερ στο Στρασβούργο. Το 2025 αποτελεί μία προοπτική που θα παρακινήσει τις χώρες αυτές να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις, ώστε να πληρούν τα κριτήρια ένταξης στην ΕΕ. Παράλληλα δε, προτρέπει τις εν λόγω χώρες να διατηρούν «σχέσεις καλής γειτονίας».
«Θα ήθελα όλες οι χώρες των Βαλκανίων να μπορέσουν να ενταχθούν όταν θα πληρούνται οι προϋποθέσεις. Αυτό δεν συμβαίνει ακόμη προς το παρόν, οι χώρες αυτές απέχουν ακόμη πολύ από το να εκπληρούν τις προϋποθέσεις για να ενταχθούν στην ΕΕ, όμως οφείλουμε να τις βοηθήσουμε να πάρουν αυτόν τον δρόμο», πρόσθεσε.
Με την απαίτησή του να έχουν επιλυθεί τα συνοριακά προβλήματα πριν από την ένταξη στην ΕΕ, ο Γιούνκερ θέλει να αποφύγει καταστάσεις όπως αυτή που φέρνει σε αντιπαράθεση τη Σλοβενία και την Κροατία σχετικά με τον κόλπο του Πιράν στη βόρεια Αδριατική. Οι δύο χώρες έγιναν μέλη της ΕΕ, το 2004 και το 2013 αντιστοίχως, όμως αμφότερες διεκδικούν αυτή τη ζώνη από την ανεξαρτησία τους, το 1991.
Από την πλευρά της, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι, τόνισε ότι τα δυτικά Βαλκάνια είναι τμήμα της Ευρώπης: «Έχουμε την ίδια ιστορία, την ίδια γεωγραφία, την ίδια πολιτιστική κληρονομιά και τις ίδιες ευκαιρίες και προκλήσεις σήμερα και για το μέλλον. Έχουμε κοινό συμφέρον να συνεργαζόμαστε όλο και πιο στενά για να έχουν οι λαοί μας οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και ασφάλεια».
Τα επόμενα έτη η ΕΕ θα στηρίξει τις προσπάθειες των χωρών των δυτικών Βαλκανίων προς την ευρωπαϊκή τους ολοκλήρωση, με δράσεις σε τομείς που αφορούν το κράτος δικαίου, την ασφάλεια και τη μετανάστευση (μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής), την επέκταση της ενεργειακής ένωσης της ΕΕ στα δυτικά Βαλκάνια και τη μείωση των τελών περιαγωγής και την εγκατάσταση ευρυζωνικών δικτύων στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή πρότεινε τη σταδιακή αύξηση της χρηματοδότησης από τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (IPA) μέχρι το 2020, «εφόσον το επιτρέψουν οι ανακατανομές εντός του υφιστάμενου κονδυλίου». Όπως αναφέρεται, μόνο το 2018, προβλέπονται ήδη 1,07 δισ. ευρώ προενταξιακής βοήθειας για τα δυτικά Βαλκάνια, επιπλέον των σχεδόν 9 δισ. ευρώ από την περίοδο 2007-2017.
Δήμητρα Καλύβα
Παραπομπές:
· Catharine Hardy (Φεβρουάριος 2018) The EU opens the door to the Balkans. Εuronews Διαθέσιμο σε http://www.euronews.com/2018/02/06/the-eu-opens-the-door-to-the-balkans Ανακτήθηκε (8 Φεβρουαρίου 2018)
· EU announces ambitious expansion plans in western Balkans Διαθέσιμο σε http://www.dw.com/en/eu-announces-ambitious-expansion-plans-in-western-balkans/a-42473497 Ανακτήθηκε (8 Φεβρουαρίου 2018)
· Michael Winfrey, Jonathan Stearns (Φεβρουάριος 2018) EU Offers Western Balkans Path to Membership After Brexit Διαθέσιμο σε https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-02-06/eu-offers-western-balkans-path-to-membership-after-brexit Ανακτήθηκε (8 Φεβρουαρίου 2018)
· EU’s New Balkans Enlargement Strategy demands reforms (Φεβρουάριος 2018). Διαθέσιμο σε http://www.balkaninsight.com/en/article/eu-adopts-enlargement-strategy-for-western-balkans-02-06-2018 Ανακτήθηκε (8 Φεβρουαρίου 2018)
Αρχική δημοσίευση φωτογραφίας σε: http://www.balkaninsight.com/en/article/eu-adopts-enlargement-strategy-for-western-balkans-02-06-2018 ( Photo: Elyxandro Cegarra/Beta )
*Δήλωση αποποίησης πνευματικών δικαιωμάτων της φωτογραφίας βάσει του άρθρου 25 «χρήση για λόγους ενημέρωσης» του Ν. 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων