Ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Mahmoud Abbas, διατράνωσε την πρόθεσή του να επιδιώξει -εκ νέου- την αναγνώριση της κρατικής υπόστασης της Παλαιστίνης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Κινούμενος στο ίδιο μήκος κύματος ο Αραβικός Σύνδεσμος[1] θα ασκήσει συντονισμένες πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Ή τουλάχιστον αυτό προέκυψε από τη συνεδρίαση μιας άτυπης επιτροπής έξι κορυφαίων κρατών του Συνδέσμου στο Amman της Ιορδανίας. Όμως, πόσο ρεαλιστικό είναι αυτό το σενάριο δεδομένου το πώς έχουν αντιδράσει ως τώρα τα αραβικά κράτη κι ιδίως η Σαουδική Αραβία;
6 Δεκεμβρίου 2017
Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Donald Trump, αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ κι αποφασίζει τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας εκεί.[2]
9 Δεκεμβρίου 2017
Ο Αραβικός Σύνδεσμος συνεδριάζει εκτάκτως στο Κάιρο. Ομόφωνα τα κράτη μέλη αποφασίζουν να πιέσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να υπαναχωρήσουν από την απόφασή τους, εκφράζοντας τις ανησυχίες τους για τις συνέπειες αυτής στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.[3] Η δήλωση που διοχετεύεται στα μέσα ενημέρωσης μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης κάνει λόγο για «επικίνδυνη παραβίαση του διεθνούς δικαίου (…) χωρίς νομικό αποτέλεσμα».
13 Δεκεμβρίου 2017
Ο Τούρκος Πρόεδρος, Recep Tayyip Erdoğan, διαμαρτύρεται έντονα -για τους δικούς του κυρίως λόγους[4]- για την απόφαση του Αμερικάνου Προέδρου. Συγκαλεί έκτακτη συνεδρίαση του Οργανισμού για την Ισλαμική Συνεργασία[5] στην Κωνσταντινούπολη.
Από τα πενήντα επτά κράτη μέλη ανταποκρίνονται τα τριάντα και μόλις τα δεκάξι εκπροσωπούνται σε επίπεδο αρχηγού κράτους. Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κι η Αίγυπτος συγκαταλέγονται στις ηχηρές απουσίες.[6] Ασκούν -ανεπιτυχώς- έντονη πίεση τόσο στον Ιορδανό Βασιλιά, Abdullah, όσο και στον Παλαιστίνιο Πρόεδρο να μην παρευρεθούν στην Κωνσταντινούπολη.[7] Τα πρακτορεία ειδήσεων του Κόλπου επιτίθενται στην Τουρκία με τους «διευρυνόμενους δεσμούς με το Ισραήλ και το Ιράν» κι υποβιβάζουν στο μέγιστο τη συνεδρίαση κάνοντας λόγο για «ψεύτικες υποσχέσεις».
18 Δεκεμβρίου 2017
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συγκαλείται εκτάκτως κατόπιν σχετικού αιτήματος της Αιγύπτου, που υποβάλλει προς ψήφιση ένα μονοσέλιδο προσχέδιο απόφασης. Το προσχέδιο αναφέρεται «στις πρόσφατες αποφάσεις αναφορικά με το status της Ιερουσαλήμ» κι ο σκοπός του είναι προφανής, παρά την απουσία ευθείας αναφοράς στην απόφαση του Προέδρου Trump.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες σκληραίνουν τη στάση τους. Ακούν το δικαίωμα αρνησικυρίας, που διαθέτουν ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου. Η διαδικασία τορπιλίζεται.[8]
20 Δεκεμβρίου 2017
Τουρκία κι Υεμένη -εκπροσωπώντας την ομάδα των Αραβικών κρατών και του Οργανισμού για την Ισλαμική Συνεργασία- υποβάλλουν προσχέδιο ανάλογο με αυτό της Αιγύπτου στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Ο Αμερικανός Πρόεδρος απαιτεί τη συμμόρφωση των συμμάχων του.[9] Μάταια, από τα εκατόν ενενήντα τρία κράτη τα εκατόν είκοσι υπερψηφίζουν και τα τριάντα πέντε απέχουν.
Σημειώνεται, ωστόσο, πως τα ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης δεν έχουν καμία απολύτως νομική δεσμευτικότητα, ίσως μόνο κάποια ηθική. Αυτό έχει τη σημασία του. Αξίζει ίσως να αναφερθεί πως το 2012 η ίδια Γενική Συνέλευση αναγνώρισε την de facto κρατική υπόσταση της Παλαιστίνης.
6 Ιανουαρίου 2018
Συνεδριάζει στο Amman της Ιορδανίας μια άτυπη επιτροπή, που απαρτίζεται από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Ιορδανίας, της Αιγύπτου, του Μαρόκου, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Παλαιστινιακής Αρχής και τον Γενικό Γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου. Αποφασίζεται εκ νέου η άσκηση πιέσεων -στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών- για την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους με βάση τα προ του 1967 σύνορα και την ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Ayman Safadi, δηλώνει πως θα επιδιώξει τη σύγκληση συνεδρίασης του Αραβικού Συνδέσμου -σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών- αργότερα μέσα στο μήνα. Αποφεύγει, ωστόσο, να προσδιορίσει το χρόνο ή το είδος αυτών των πιέσεων.
Με τη σειρά του ο Γενικός Γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου, Ahmed Aboul Gheit, δηλώνει πως η -προγραμματισμένη για τον Μάρτιο- συνεδρίαση του Αραβικού Συνδέσμου -σε επίπεδο αρχηγών κρατών- θα εξετάσει και το ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών ως διαμεσολαβητή στις μελλοντικές ειρηνευτικές διαδικασίες. Δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο έκτακτης συνεδρίασης πριν τον Μάρτιο και υπογράμμισε πως «Θέλουμε να μειώσουμε τις όποιες απώλειες των Παλαιστινίων και τα όποια κέρδη των Ισραηλινών».
Το παρασκήνιο με τη Σαουδική Αραβία
Τον Ιούνιο ο Anwar Eshki, πρώην στρατηγός της Σαουδικής Αραβίας κι επικεφαλής του Κέντρου Στρατηγικών και Νομικών Μελετών για τη Μέση Ανατολή, δηλώνει πως αν το Ισραήλ δεχθεί την Αραβική Πρωτοβουλία του 2002[10] -ως βάση της ειρηνευτικής διαδικασίας- θα μπορούσε να ομαλοποιήσει τις σχέσεις του με τη Σαουδική Αραβία.[11]
Τον Νοέμβριο ο Ισραηλινός Υπουργός Ενέργειας, Yuval Steinitz, παραδέχεται πως Ισραήλ και Σαουδική Αραβία έχουν κεκαλυμμένες επαφές. Το βασίλειο φυσικά διαψεύδει τη δήλωση.
Τον ίδιο μήνα ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος επισκέπτεται εκτάκτως το Riyadh προκειμένου να συζητήσει με τον διάδοχο του θρόνου, Mohammed bin Salman, τις αμερικανικές προτάσεις για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Σύμφωνα με διαρροές αξιωματούχων[12] οι Σαουδάραβες πιέζουν τον Mahmoud Abbas να δεχτεί το σχέδιο τους. Πρόκειται για ένα σχέδιο που προέκυψε μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ των Αμερικανών ειδικών απεσταλμένων, Jared Kushner και Jason Greenblatt, και του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας[13].
O Παλαιστίνιος Πρόεδρος αρνείται. Επιστρέφει στη Ramallah κι επικοινωνεί με τους Άραβες ομολόγους του προκειμένου για τους ενημερώσει για τη στάση και το σχέδιο του βασιλείου.
Τον Δεκέμβριο οι New York Times δημοσιεύουν τις λεπτομέρειες αυτού του σχεδίου. Προτείνει ένα παλαιστινιακό κράτος από ασυνεχείς περιοχές της Δυτικής Όχθης[14] και περιορισμένη κυριαρχία. Η πλειοψηφία των ισραηλινών εποικισμών θα παραμείνει ανέπαφη. Πρωτεύουσα του νέου κράτους θα είναι το Abu Dees, προάστιο της Ιερουσαλήμ[15]. Τέλος, δεν προβλέπεται κανένα δικαίωμα επιστροφής για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες ή τους απογόνους τους.
Ο Λευκός Οίκος σπεύδει να διευκρινίσει πως πρόκειται για προσχέδιο υπό διαπραγμάτευση. Ο πρέσβης της Σαουδικής Αραβίας στις Ηνωμένες Πολιτείες διαψεύδει με τον πλέον χλιαρό τρόπο -με e-mail- το δημοσίευμα. Διακηρύσσει την προσήλωση του βασιλείου στην Αραβική Πρωτοβουλία του 2002. Λίγες μέρες μετά ο Αμερικανός Πρόεδρος αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Στο μεταξύ επικρατεί αναβρασμός μεταξύ των αραβικών κρατών. Ο Mohamed Ashtieh, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Fatah[16], δηλώνει πως αραβικά κράτη αρνούνται τη σύγκληση συνόδου με θέμα την Ιερουσαλήμ. Αξιωματούχοι της Fatah και της Hamas κάνουν λόγο για σαουδαραβικό τελεσίγραφο στον Abbas. Ή δέχεται το σχέδιο εντός δύο μηνών ή εξωθείται σε παραίτηση. Κάποιοι εξ αυτών αναφέρουν πως ο διάδοχος πρότεινε στον Παλαιστίνιο Πρόεδρο ακόμα και την ενίσχυση της οικονομικής βοήθειας προς την Παλαιστινιακή Αρχή και ενδεχομένως και προς τον ίδιο, αν δεχθεί την πρόταση.
Εκπρόσωποι του Mohammed bin Salman και του Mahmoud Abbas διαψεύδουν. Το ίδιο κι ο Ahmad Tibi, μέλος της Knesset[17]. Στους New York Times όμως παραδέχεται ότι παρόμοιο σχέδιο πρότειναν από κοινού Αμερικάνοι κι Ισραηλινοί.
Τα συμπεράσματα
Επισήμως η Σαουδική Αραβία χαρακτήρισε την απόφαση του Αμερικανού Προέδρου ως «άδικη και ανεύθυνη (…) ένα μεγάλο πισωγύρισμα στην πρόοδο της ειρηνευτικής διαδικασίας». Κι είναι απολύτως λογικό. Αυτή είναι η επίσημη στάση που επιβάλλεται να τηρήσει ένα αραβικό/μουσουλμανικό βασίλειο για ένα τέτοιο ζήτημα. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι ο διάδοχος του θρόνου έχει διευκρινίσει πως επιθυμεί την κάμψη της ιρανικής επιρροής κι όχι την επίλυση της διένεξης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Οι σχέσεις μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ηνωμένων Πολιτειών έχουν βελτιωθεί αισθητά με την ανάληψη της προεδρίας από τον Donald Trump κυρίως λόγω κοινών αντιλήψεων για το Ιράν και την ανάσχεσή του. Ο Shadi Hamid, συνεργάτης του Brookings Institution, επιμένει πως «Είναι απίθανο ο Trump να έκανε κάτι τέτοιο αν οι Σαουδάραβες είχαν τραβήξει κάτι που έστω να θύμιζε κόκκινη γραμμή».
Όπως σωστά υπογραμμίζεται από τους Barnard και Halbfinger, το σχέδιο αυτό είναι προϊόν ανθρώπων, που δεν αντιλαμβάνονται ή επιλέγουν να αγνοούν τις εύθραυστες ισορροπίες και δυναμικές στη Μέση Ανατολή. Θυμίζει δηλαδή αρκετά τον Mohammed bin Salman, ο οποίος έχει στο βιογραφικό του τον άστοχο διπλωματικό αποκλεισμό του Κατάρ, την αποτυχημένη απόπειρα να εξωθήσει σε παραίτηση τον Πρωθυπουργό του Λιβάνου Hariri και φυσικά την απώλεια της επιρροής του βασιλείου στην Υεμένη. [18]
Τον τελευταίο καιρό υπάρχουν πολλές αναφορές για την ανεπίσημη προσέγγιση Tel-Aviv και Riyadh. Επισκέψεις αντιπροσωπειών στο Ισραήλ, συνεντεύξεις αξιωματούχων που αναγνωρίζουν ισραηλινά δικαιώματα στην Ιερουσαλήμ[19], διαδοχικές ομιλίες με κοινό παρονομαστή σε διεθνή fora[20], σαουδαραβικό ενδιαφέρον για αγορά αμυντικού εξοπλισμού από το Ισραήλ[21], προσκλήσεις σε Σαουδάραβες αξιωματούχους[22] και δηλώσεις για ανεπίσημους δίαυλους επικοινωνίας[23].
Ο επίλογος
Όπως το αντιλαμβάνεται ο γράφων, δημιουργείται ένα τρίγωνο άτυπης συνεργασίας μεταξύ Ισραηλινών, Αμερικάνων και Σαουδαράβων. Η αμερικανική διακήρυξη ήρθε κατόπιν συνεννόησης και σχεδιασμού. Η πρόταση, που διέρρευσε στα μέσα ενημέρωσης, έχει μικρή σημασία αν είναι προσχέδιο υπό διαπραγμάτευση ή ολοκληρωμένο σχέδιο. Σημασία έχει η αλλαγή των εύθραυστων αυτών ισορροπιών και δυναμικών της Μέσης Ανατολής εις βάρος των Παλαιστινίων.
Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. Και τη δεδομένη χρονική στιγμή Ισραήλ και Σαουδική Αραβία αντιλαμβάνονται το Ιράν ως τον βασικό εχθρό τους. Η διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων δεν είναι παρά ένα αγκάθι στις μεταξύ τους σχέσεις, μια ενόχληση ,που χρειάζεται να αντιμετωπιστεί[24]. Το momentum είναι ιδανικό. Ο Αμερικανός Πρόεδρος επιδιώκει την επίτευξη της «απόλυτης συμφωνίας». Ακολουθεί όμως, μια τελείως διαφορετική προσέγγιση.
Μπορεί το Ιράν να έχει δημιουργήσει μια τέτοια δυναμική, που θα οδηγήσει στην αναγκαία συμφιλίωση Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας; Στην επίτευξη αυτής της «απόλυτης συμφωνίας»; Κι αν ναι, μήπως η συμφωνία θα είναι απόλυτη, όχι γιατί θα ικανοποιεί πλήρως και τα δύο μέρη, αλλά επειδή θα είναι τέτοιες οι δυνάμεις που διασφαλίσουν τη διατήρηση του status quo όπως αυτό διαμορφωθεί, εφόσον τους εξυπηρετεί;
Κατά τη γνώμη του γράφοντος οι Παλαιστίνιοι φαίνεται πως έχουν πάψει να ορίζουν μόνοι τη μοίρα τους. Επιστρέφουν σε μια κατάσταση προ-Arafat, που τα ισχυρά αραβικά κράτη έπαιρναν τις πρωτοβουλίες, έπαιρναν τις αποφάσεις κι οι εκείνοι ακολουθούσαν. Πως θα μπορούσε όμως να βοηθήσει ο Αραβικός Σύνδεσμος, όταν είναι διαιρεμένος κι αντιμετωπίζει μια τέτοια μεταστροφή από τη Σαουδική Αραβία, τη χώρα που χτυπά η καρδιά του -σονιτικού τουλάχιστον- αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου;
Μάριος-Ανέστης Καϊτάζης
Υποσημειώσεις:
[1]Ο Αραβικός Σύνδεσμος (Arab League) ιδρύθηκε το 1945 κι έχει ως έδρα του το Κάιρο της Αιγύπτου. Αριθμεί 22 κράτη μέλη και ο στόχος του είναι η προώθηση της συνεργασίας και των κοινών συμφερόντων των Αραβικών Κρατών.
[2]Ουσιαστικά, αποφασίζει την υλοποίηση του Jerusalem Embassy Act, που υιοθέτησε το Κογκρέσο κι επικύρωσε η Γερουσία το 1995 και μάλιστα με ευρεία δικομματική πλειοψηφία.
[3]Ακούγονται και πιο ακραίες φωνές, όπως αυτή του Gebran Bassil, Υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου, που προτείνει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων από τα μέλη του Συνδέσμου στις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να αποτρέψουν τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας.
[4]Οι λόγοι για τις ζωηρές διαμαρτυρίες του Τούρκου Προέδρου αν κι έχουν ενδιαφέρον δεν αποτελούν αντικείμενο της παρούσας μελέτης.
[5]Ο Οργανισμός για την Ισλαμική Συνεργασία (Organization of Islamic Cooperation/OIC) ιδρύθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου του 1969 στο Rabat του Μαρόκο. Αριθμεί 57 κράτη-μέλη κι υπερασπίζεται τα συμφέροντα του μουσουλμανικού κόσμου.
[6]Σημειώνεται πως ο Βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας φέρει τον τίτλο του Ιερού Φύλακα των Δυο Ιερών Τεμενών (Holy Custodian of the Two Holy Mosques).
[7]Ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος, μάλιστα, επιλέγει να κάνει μια σύντομη -πλην έντονα- συμβολική στάση στο Κατάρ πριν ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη για τη σύνοδο.
[8]Η Μόνιμη Αντιπρόσωπος τους στα Ηνωμένα Έθνη, Nikki Haley, υπογραμμίζει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δε θα δεχθούν υποδείξεις για το που θα μεταφέρουν την πρεσβεία τους. «Αυτό που παρακολουθήσαμε σήμερα στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι μια επίθεση. Δε θα ξεχαστεί» δηλώνει χαρακτηριστικά με το πέρας της ψηφοφορίας.
[9]Δε διστάζει να συνδέσει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας με την παροχή οικονομικής βοήθειας, που παρέχουν Ηνωμένες Πολιτείες σε τρίτες χώρες. «Αφήστε τους να ψηφίσουν εναντίον μας. Θα γλυτώσουμε πολλά. Δε μας ενδιαφέρει» δηλώνει πριν την έναρξη της διαδικασίας.
[10] Προβλέπει την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους επί τη βάση των προ του 1967 συνόρων και με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ.
[11]Τον Αύγουστο του 2016, μάλιστα, είχε επισκεφτεί το Ισραήλ ως επικεφαλής μιας αντιπροσωπείας ακαδημαϊκών κι επιχειρηματιών.
[12] Πρόκειται για Παλαιστίνιους, Άραβες κι Ευρωπαίους αξιωματούχους.
[13]Οι διαπραγματεύσεις έχουν ολοκληρωθεί μόλις δύο εβδομάδες πριν την αιφνίδια επίσκεψη Abbas.
[14]Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για τις περιοχές Α και B και μόλις το 10% της περιοχής C.
Μια από τις ιδέες που έπεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ήταν να αποζημιωθεί το παλαιστινιακό κράτος για τα εδάφη, που εκχωρεί στη Δυτική Όχθη, παίρνοντας επιπλέον εδάφη στη Λωρίδα της Γάζας από την Αίγυπτο και συγκεκριμένα από την έρημο του Σινά.
[15]Το Abu Dees ή Abu Dis είναι αποκομμένο από την κυρίως Ιερουσαλήμ από το τοίχος που οικοδόμησε το Ισραήλ.
[16] Κοσμικό, εθνικιστικό κίνημα με στόχο την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 από τον Yasser Arafat. Σήμερα συνιστά το μεγαλύτερο παλαιστινιακό κόμμα.
[17] Το ισραηλινό κοινοβούλιο
[18]Ο αποκλεισμός του Κατάρ είχε το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, ωθώντας το πιο κοντά στο Ιράν. Οι αστοχίες σε Λίβανο κι Υεμένη ενισχύουν την ιρανική επιρροή.
[19]Ο Abdul Hamid Hakim, συνταξιοδοτημένος αξιωματούχος της Σαουδικής Αραβίας, δήλωσε συγκεκριμένα «Εμείς ως Άραβες πρέπει να αναγνωρίσουμε πως η Ιερουσαλήμ είναι ένα εβραϊκό θρησκευτικό σύμβολο τόσο ιερό για τους Εβραίους όσο η Μέκκα κι η Μεδίνη για τους Μουσουλμάνους.
[20]Οι Dore Gold, Γενικός Γραμματέας του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών και Anwar Eshki απηύθυναν διαδοχικά ομιλίες σε εκδήλωση του Council on Foreign Relations τον Φλεβάρη του 2015, με τις οποίες ασπάστηκαν την ιδέα για ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, ενώ αναγόρευσαν το Ιράν σε πρωταρχική -κοινή- απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα.
[21]Η Σαουδαραβική κυβέρνηση εξέφρασε το ενδιαφέρον της για την αγορά του ισραηλινού αντι-βαλλιστικού συστήματος Iron Dome, σύμφωνα με δημοσίευμα ελβετικής εφημερίδας.
[22]Το 2013 κατά τη διάρκεια συνεδρίου στο Μόναχο, ο τότε βουλευτής της Knesset, Meir Sheetrit, συνομίλησε με τον Πρίγκηπα, Turki al-Faisal, πρώην επικεφαλής της Σαουδαραβικής υπηρεσίας πληροφοριών, τον οποίον και προσκάλεσε να μιλήσει στην Knesset.
[23]Την ύπαρξη ανεπίσημων διαύλων επικοινωνίας μεταξύ Ισραήλ και σουνιτικών αραβικών κρατών -μεταξύ των οποίων κι εκείνων του Κόλπου- επιβεβαίωσε στην ομιλία του στο Συνέδριο για την Ασφάλεια -επίσης στο Μόναχο- ο τότε Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Moshe Ya’alon, στις αρχές του 2016.
[24]«Δεν είναι ότι ανησυχούν όλοι οι Άραβες συνεχώς για τους Παλαιστίνιους. Στην πραγματικότητα πολλοί τους θεωρούν κακό μπελά κι απλώς εύχονται να μπορούσαν να εξαφανιστούν» (Gregory Gause, 2016). Παρόμοια δήλωση έγινε κι από τον Ashraf al Kholi, αξιωματούχο της αιγυπτιακής υπηρεσίας πληροφοριών, ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Πρέπει να μαζέψουμε σε λεωφορεία όσους λένε πως θέλουν να πολεμήσουν για την Ιερουσαλήμ και να τους πάμε εκεί. Πηγαίνετε να πολεμήσετε αν είστε τόσο σκληροί. Ο κόσμος έχει βαρεθεί τα συνθήματα και όλα αυτά. Με ενδιαφέρουν τα συμφέροντα της χώρας μου».
Παραπομπές:
Abu Amer, A. (2018). Palestinians are watching Saudi Arabia closely, al Jazeera, 1 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/palestinians-watching-saudi-arabia-closely-171231125232104.html (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Al Jazeera (2017). UN General Assembly rejects Trump’s Jerusalem move, al Jazeera, 21 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.aljazeera.com/news/2017/12/general-assembly-rejects-trump-jerusalem-move-171221135806725.html (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Al Jazeera (2017). Trump threatens to cut aid over UN Jerusalem vote, al Jazeera, 21 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.aljazeera.com/news/2017/12/trump-threatens-cut-aid-jerusalem-vote-171220173323324.html (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Barnard, A. & Halbfinger, D. M. (2017). Talk of a peace plan that snubs Palestinians roils Middle East, The New York Times, 3 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.nytimes.com/2017/12/03/world/middleeast/palestinian-saudi-peace-plan.html (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
BBC (2011). Profile: Fatah Palestinian movement, BBC, 16 Ιουνίου. Διαθέσιμο στο: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-13338216 (Ανακτήθηκε 14 Ιανουαρίου 2018).
BBC (2017). Profile: Arab League, BBC, 24 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-15747941 (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Daily Sabah (2017). UN General Assembly votes on draft Jerusalem resolution in rare emergency session, Daily Sabah, 20 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.dailysabah.com/diplomacy/2017/12/21/un-general-assembly-votes-on-draft-jerusalem-resolution-in-rare-emergency-session (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Guardian (2002). Arab peace initiative: full text, Guardian, 28 Μαρτίου. Διαθέσιμο στο: https://www.theguardian.com/world/2002/mar/28/israel7 (Ανακτήθηκε 14 Ιανουαρίου).
Julian, H. L. (2017). Saudi official: Time to recognize rights of jewish people in Jerusalem, Jewish Press, 17 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.jewishpress.com/news/eye-on-palestine/saudi-official-time-to-recognize-rights-of-jewish-people-in-jerusalem/2017/12/17/ (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Kuttab, D. (2017). Istanbul summit exposes division within Arab world, al Monitor, 20 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2017/12/organization-islamic-cooperation-meeting-arab-divisions.html (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Landau, N. & Tibon, A. (2017). Palestinians Fume: Saudi Peace Plan Biased Toward Israel, NYT Reports, Haaretz, 4 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/middle-east-news/1.826638 (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Middle East Monitor (2017). Saudi offers Abu Dis as future capital of Palestine, Middle East Monitor, 7 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.middleeastmonitor.com/20171206-saudi-offers-abu-dis-as-future-capital-of-palestine/ (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Nakhoul, S. & Kalin, S. & al Khalidi S. (2017). Despite furor over Jerusalem move, Saudis seen on board with U.S. peace efforts, Reuters, 8 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.reuters.com/article/us-usa-trump-israel-saudi-insight/despite-furor-over-jerusalem-move-saudis-seen-on-board-with-u-s-peace-efforts-idUSKBN1E22GR (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018)
Organisation of Islamic Cooperation (2018). Organisation of Islamic. Διαθέσιμο στο: https://www.oic-oci.org/page/?p_id=52&p_ref=26&lan=en (Ανακτήθηκε 14 Ιανουαρίου 2018).
Reuters (2017). Arab states urge U.S. to abandon Jerusalem move, Reuters, 9 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://af.reuters.com/article/worldNews/idAFKBN1E30R9 (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Reuters (2018). Arab League to lobby UN to recognize Palestinian state, Jerusalem Post, 6 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.jpost.com/Arab-Israeli-Conflict/Arab-League-to-lobby-UN-to-recognize-Palestinian-state-532992 (Ανακτήθηκε 12 Ιανουαρίου 2018).
Reuters (2018). Arab League to lobby UN to recognize Palestinian state with East Jerusalem as capital, Haaretz, 7 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.haaretz.com/middle-east-news/palestinians/1.833400 (Ανακτήθηκε 12 Ιανουαρίου 2018).
Roberts, C. (2018). Egyptian officer: Ramallah can be Palestinian state’s capital, Arutz Sheva, 6 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/240325 (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Schwirtz, M. & Gladstone, R. (2017). U.S. Vetoes U.N. Resolution Condemning Move on Jerusalem, The New York Times, 18 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.nytimes.com/2017/12/18/world/middleeast/jerusalem-un-security-council.html (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
The White House (2017). Statement by President Trump on Jerusalem, The White House, 6 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/statement-president-trump-jerusalem/ (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Times of Israel (2017). Full text of Nikki Haley’s 2 speeches at UN Security Council debate on Jerusalem, Times of Israel, 18 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: https://www.timesofisrael.com/full-text-of-nikki-haleys-speech-at-un-security-council-debate-on-jerusalem/ (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
UN News Center (2017). Middle East: Security Counsil fails to adopt resolution on Jerusalem, UN News Center, 18 Δεκεμβρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=58307#.WlesOnnQDIU (Ανακτήθηκε 11 Ιανουαρίου 2018).
Weinthal, B. (2018). Report: Saudi Arabia sought to buy Israel’s Iron Dome system, Jerusalem Post, 9 Ιανουαρίου. Διαθέσιμο στο: http://www.jpost.com/Middle-East/Report-Saudi-Arabia-sought-to-buy-Israels-Iron-Dome-system-533185 (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Καϊτάζης, Μ. Α. (2016). Ο εχθρός του εχθρού μου, Όμιλος Διεθνών κι Ευρωπαϊκών Θεμάτων, 6 Αυγούστου. Διαθέσιμο στο: https://omilosdeth.blogspot.gr/2016/08/blog-post_6.html (Ανακτήθηκε 13 Ιανουαρίου 2018).
Αρχική δημοσίευση φωτογραφίας σε: http://sustg.com/with-abbas-visit-saudi-arabias-king-salman-reaffirms-support-for-palestine/
*Δήλωση αποποίησης πνευματικών δικαιωμάτων της φωτογραφίας βάσει του άρθρου 25 «χρήση για λόγους ενημέρωσης» του Ν. 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων
Analyze That Online 