Ρεαλιστικό αλλά φιλόδοξο στόχο μπορεί να αποτελέσει η ένταξη ορισμένων κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση το έτος 2025, σύμφωνα με δηλώσεις του Επιτρόπου για την ευρωπαϊκή διεύρυνση, Γιόχανες Χαν στην αυστριακή ημερήσια εφημερίδα Kurier, αναφέρει το σερβικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Tanjug.
Η συγκεκριμένη τοποθέτηση συνιστά ένα από τα ποικίλα θετικά μηνύματα, που έχουν αποστείλει το τελευταίο διάστημα οι Βρυξέλλες προς τη βαλκανική γειτονιά. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημείωσε στην ετήσια αναφορά για την εφαρμογή της κοινής εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας, ότι είναι αναγκαίο η Ένωση να θέση τα Δυτικά Βαλκάνια στο στρατηγικό της επίκεντρο. Ανάλογες δηλώσεις και προσκλήσεις έχουν διατυπωθεί και από άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους, όπως την Επίτροπο για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι.
Εκ πρώτης όψεως οι άνεμοι πνέουν ευνοϊκότεροι για μία πιθανή ένταξη κάποιων εκ των 6 ενδιαφερόμενων χωρών[1] και ιδιαίτερα εν αναμονή της παρουσίασης της στρατηγικής για την επιτυχή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει προγραμματισθεί για τις 6 Φεβρουαρίου 2018. Σύμφωνα με πληροφορίες, η έκθεση δε θα αφορά μόνο τα κράτη που θεωρούνται προετοιμασμένα να αναλάβουν τον ρόλο του κράτους – μέλους, αλλά το σύνολο.
Υπό αυτό το πρίσμα, το Μαυροβούνιο – η δημοφιλέστερη υποψηφιότητα και ήδη μέλος του ΝΑΤΟ – θα πρέπει να προετοιμάζεται για το άνοιγμα μερικών ακόμη ενταξιακών κεφαλαίων, καθώς κατά πάσα πιθανότητα θα είναι το πρώτο κράτος που θα επωφεληθεί από την ευρωπαϊκή «έξοδο» προς τα Δυτικά Βαλκάνια. Λόγος γίνεται και για τη Σερβία, αν και η Αλβανία, επίσης έχει σημειώσει θετική πορεία και διαθέτει πληθυσμό, που επιθυμεί κατά μεγάλα ποσοστά μία θέση στην ευρωπαϊκή οικογένεια (μάλλον σε αντίθεση με τους Σέρβους πολίτες). Στη Σερβία, ωστόσο έχουν εκδηλωθεί τάσεις για μία στροφή προς τα ανατολικά. Ακόμη και εάν η επιρροή των δυνάμεων αυτών είναι μικρή αυτή την περίοδο, η ύπαρξή τους δημιουργεί αρκετή ανησυχία, ώστε η προσέγγιση με το Βελιγράδι να καταστεί ταχύτερη από το αναμενόμενο.
Πράγματι, εύκολα διαπιστώνει κανείς, ότι η Ε.Ε. έχει αρκετά κίνητρα, ώστε να στρέψει το βλέμμα της προς τα Βαλκάνια στη συγκεκριμένη συγκυρία. Εκτός από την ρωσική παρουσία στην περιοχή και τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στην Ουκρανία, η μεγάλη πρόκληση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών θέτει τις ενδιαφερόμενες χώρες σε μία θέση βαρύτητας για την Ένωση. Σχεδιάζοντας το μέλλον, η διατήρηση της σταθερότητας στα Βαλκάνια είναι πρωταρχικής σημασίας, όταν υπάρχουν ακόμη «σπίθες» εθνικισμού. Ταυτόχρονα, η περιοχή αποτελεί αδιαμφισβήτητα «γόνιμο έδαφος» για την επιχειρηματικότητα.
Παράλληλα, οι δηλώσεις των επικεφαλής των βαλκανικών χωρών που αποτελούν ήδη κράτη – μέλη της Ε.Ε. υποδηλώνουν ένα κοινό πνεύμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Χαρακτηριστική η δήλωση του πρωθυπουργού της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος είχε τονίσει τον Νοέμβριο ότι «το Brexit αποτελεί ευκαιρία», αφού τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων μπορούν να πάρουν τη θέση της Μεγάλης Βρετανίας.
Το Brexit, βέβαια, μπορεί να είναι τροχοπέδη για την πορεία των βαλκανικών χωρών προς την ένταξη, αφού οι διαπραγματεύσεις για την έξοδο έχουν αποδειχθεί δύσκολες και απορροφούν ικανό τμήμα της ενέργειας των ευρωπαϊκών θεσμών. Σίγουρα, η Ε.Ε., η οποία ανακάμπτει από μία κακή περίοδο οικονομικής και εσωτερικής κρίσης, θα αντιμετωπίσει με επιφυλακτικότητα τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Αν όντως, υπάρξει διεύρυνση, αυτή θα αφορά κάποια «εύκολη» και ασφαλή επιλογή.
Αναστασία Τσούγκα
Υποσημειώσεις:
[1] Οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες είναι οι Αλβανία, Σερβία, Μαυροβούνιο & ΠΓΔΜ. Η Βοσνία Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο θεωρούνται πιθανές υποψήφιες χώρες για ένταξη, καθώς δεν έχουν κριθεί ακόμη έτοιμες για να προχωρήσουν.
Παραπομπές:
Bernard Kouchner (Δεκέμβριος 2017). 2018 will be important for Western Balkans, EU Observer. Διαθέσιμο σε: https://euobserver.com/opinion/140415 (Ανακτήθηκε 28.12.2017)
European Commission, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/countries/detailed-country-information
European Union External Action (Ιούνιος 2017). Hahn: We plan to endorse Western Balkan regional economic area. Διαθέσιμο σε: https://eeas.europa.eu/delegations/kosovo/27753/hahn-we-plan-endorse-western-balkan-regional-economic-area_en (Ανακτήθηκε 28.12.2017)
European Western Balkans (Δεκέμβριος 2017). The Year of Chance for the Balkans: The 5 key events of 2018. Διαθέσιμο σε: https://europeanwesternbalkans.com/2017/12/29/year-chance-balkans-5-key-events-2018/ (Ανακτήθηκε 28.12.2017)
Tanjug (Δεκέμβριος 2017). Hahn: 2025 an ambitious, but realistic goal. Διαθέσιμο σε: http://www.tanjug.rs/full-view_en.aspx?izb=376508 (Ανακτήθηκε 28.12.2017)
Tanjug (Δεκέμβριος 2017). EP: EU needs to refocus on Western Balkans. Διαθέσιμο σε: http://www.tanjug.rs/full-view_en.aspx?izb=373501 (Ανακτήθηκε 28.12.2017)
Telegraph (Νοέμβριος 2017). Brexit ‘an opportunity’ to expand EU into the Balkans, says Bulgaria’s PM. Διαθέσιμο σε: http://www.telegraph.co.uk/news/2017/11/08/brexit-opportunity-expand-eu-balkans-says-bulgarias-pm/ (Ανακτήθηκε 28.12.2017)
Αρχική δημοσίευση φωτογραφίας σε: https://euobserver.com/opinion/140415 (Photo: lassi.kurkijarvi)
*Δήλωση αποποίησης πνευματικών δικαιωμάτων της φωτογραφίας βάσει του άρθρου 25 «χρήση για λόγους ενημέρωσης» του Ν. 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων